Căng thẳng tột độ kéo dài ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe tâm thần và thể chất? | Safe and Sound

Căng thẳng gần như trở thành "người bạn đồng hành" không mong muốn của nhiều người trong cuộc sống đầy lo toan ngày nay. Tuy nhiên, Khi căng thẳng chỉ xuất hiện tạm thời, cơ thể có thể tự điều chỉnh và phục hồi. Ngược lại, nếu rơi vào trạng thái căng thẳng tột độ kéo dài, những hậu quả nghiêm trọng cho cả sức khỏe tâm thần lẫn sức khỏe thể chất là điều không thể tránh khỏi. Các chuyên gia tâm lý đã liên tục cảnh báo về những tác động nguy hiểm này, đồng thời khuyến khích mỗi người cần chủ động nhận diện và quản lý căng thẳng kịp thời.

Phí Thuỳ Linh | Cử nhân y tế công cộng – Ứng dụng chăm sóc sức khoẻ tinh thần Safe and Sound

1. Căng thẳng tột độ kéo dài là gì?

Ảnh 1: Căng thẳng tột độ kéo dài ảnh hưởng tiêu cực đến hệ tiêu hoá

Theo chuyên gia tâm lý, căng thẳng là phản ứng tự nhiên của cơ thể trước các yếu tố đe dọa, áp lực hoặc thay đổi lớn trong cuộc sống. Khi căng thẳng đạt mức tột độ và kéo dài trong thời gian dài (vài tuần, vài tháng hoặc lâu hơn), cơ thể sẽ không còn khả năng tự cân bằng như trước. Lúc này, hormone cortisol liên tục ở mức cao, tạo ra những ảnh hưởng tiêu cực nặng nề lên hệ thần kinh, tim mạch, tiêu hóa và miễn dịch.

Một số dấu hiệu cảnh báo bạn đang chịu căng thẳng tột độ kéo dài bao gồm:

Cảm giác lo lắng, bồn chồn kéo dài
Mất ngủ thường xuyên
Giảm khả năng tập trung
Mệt mỏi không rõ nguyên nhân
Đau nhức cơ thể
Thay đổi thói quen ăn uống
Dễ nổi nóng hoặc trầm lặng bất thường

Nếu bạn nhận thấy những biểu hiện này, các chuyên gia tâm lý khuyên bạn nên chủ động tìm cách can thiệp sớm.

2. Ảnh hưởng của căng thẳng tột độ kéo dài đến sức khỏe tâm thần

Căng thẳng kéo dài là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe tâm thần. Các chuyên gia tâm lý chỉ ra rằng, tác động của căng thẳng không chỉ dừng lại ở cảm giác khó chịu tạm thời mà còn để lại những tổn thương lâu dài nếu không được giải quyết.

2.1. Gia tăng nguy cơ trầm cảm và rối loạn lo âu

Dưới tác động liên tục của cortisol, hoạt động của các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin và dopamine bị rối loạn. Đây là nguyên nhân khiến cảm xúc tiêu cực chiếm ưu thế, làm tăng nguy cơ mắc trầm cảm và rối loạn lo âu. Chuyên gia tâm lý nhấn mạnh rằng, những ai đã có tiền sử các vấn đề tâm lý lại càng dễ bị tái phát hoặc trở nặng hơn khi trải qua căng thẳng kéo dài.

2.2. Suy giảm trí nhớ và khả năng tập trung

Nghiên cứu cho thấy căng thẳng mạn tính làm tổn thương vùng hippocampus – khu vực não bộ chịu trách nhiệm chính về trí nhớ và học tập. Chuyên gia tâm lý cảnh báo, đây là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng "não cá vàng", hay quên, mất tập trung, giảm hiệu suất làm việc và học tập.

2.3. Gia tăng hành vi tiêu cực

Ảnh 2: Căng thẳng tột độ kéo dài khiến nhiều người tìm đến rượu bia để tự “chữa lành”

Khi căng thẳng vượt ngưỡng chịu đựng, nhiều người có xu hướng tìm đến rượu, bia, thuốc lá, đồ ăn nhanh hoặc các hành vi tiêu cực khác để "tự chữa lành" tạm thời. Tuy nhiên, các chuyên gia tâm lý cảnh báo rằng, đây là những hành vi dễ gây nghiện và dẫn đến nhiều hệ lụy tiêu cực cho sức khỏe lâu dài.

2.4. Tăng cảm giác cô lập và tự ti

Những người trải qua căng thẳng kéo dài thường cảm thấy cô đơn, dễ tự tách mình khỏi các mối quan hệ xã hội. Chuyên gia tâm lý cho biết, sự cô lập này không chỉ làm nặng thêm tình trạng căng thẳng mà còn đẩy nhanh quá trình suy giảm sức khỏe tâm thần.

3. Ảnh hưởng của căng thẳng tột độ kéo dài đến sức khỏe thể chất

Không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý, căng thẳng tột độ kéo dài còn tác động nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất. Các chuyên gia tâm lý và bác sĩ tâm thần đã chỉ ra nhiều hệ quả nguy hiểm của căng thẳng tột độ kéo dài như:

3.1. Bệnh tim mạch

Khi căng thẳng kéo dài, nhịp tim và huyết áp luôn ở mức cao bất thường. Điều này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch như cao huyết áp, đau tim và đột quỵ. Chuyên gia tâm lý nhấn mạnh rằng, nhiều trường hợp đột tử do ngừng tim có liên quan trực tiếp đến trạng thái căng thẳng mạn tính.

3.2. Suy yếu hệ miễn dịch

Căng thẳng kéo dài khiến hệ miễn dịch suy giảm rõ rệt, làm cơ thể dễ nhiễm virus, vi khuẩn, nấm mốc và các bệnh lý khác. Các chuyên gia tâm lý cảnh báo rằng, nếu không được kiểm soát, căng thẳng còn làm chậm quá trình hồi phục bệnh của bạn.

3.3. Rối loạn tiêu hóa

Người chịu căng thẳng tột độ kéo dài thường bị đau dạ dày, hội chứng ruột kích thích, táo bón hoặc tiêu chảy. Đây là hậu quả của việc hormone căng thẳng tác động tiêu cực đến nhu động ruột và hệ vi sinh đường ruột. Chuyên gia tâm lý nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì tâm lý ổn định để bảo vệ hệ tiêu hóa khỏe mạnh.

3.4. Rối loạn giấc ngủ

Mất ngủ, ngủ không sâu giấc, hay tỉnh giấc giữa đêm là những biểu hiện phổ biến ở người căng thẳng kéo dài. Theo chuyên gia tâm lý, thiếu ngủ mạn tính còn làm trầm trọng thêm các vấn đề tâm lý và sức khoẻ thể chất khác, tạo thành vòng xoáy bệnh lý nguy hiểm.

3.5. Đau nhức cơ thể

Căng cơ, đau vai gáy, đau lưng, đau đầu là những triệu chứng thể chất thường gặp do căng thẳng gây ra. Các chuyên gia tâm lý cho biết, nguyên nhân là vì cơ thể luôn ở trạng thái "sẵn sàng chiến đấu", dẫn đến tình trạng co thắt cơ liên tục.

4. Vì sao cần sự hỗ trợ từ chuyên gia tâm lý?

Các chuyên gia tâm lý luôn nhấn mạnh rằng: việc tự mình đối mặt với căng thẳng tột độ kéo dài là vô cùng khó khăn và nguy hiểm. Sự hỗ trợ từ chuyên gia không chỉ giúp bạn hiểu rõ nguồn gốc căng thẳng mà còn hướng dẫn cách quản lý, vượt qua nó một cách an toàn và hiệu quả.

Đánh giá tình trạng tâm lý: Chuyên gia tâm lý sẽ thực hiện các bài kiểm tra, phỏng vấn chuyên sâu để xác định mức độ căng thẳng và những ảnh hưởng đi kèm.
Xây dựng kế hoạch điều trị cá nhân hóa: Mỗi người sẽ có một phác đồ riêng, phù hợp với hoàn cảnh, nhu cầu và mục tiêu của mình.

Sử dụng các liệu pháp tâm lý: Các chuyên gia tâm lý thường áp dụng liệu pháp nhận thức hành vi (CBT), liệu pháp thư giãn, hoặc liệu pháp hỗ trợ cảm xúc để giúp bạn quản lý căng thẳng hiệu quả.
Hướng dẫn kỹ thuật thư giãn: Thở sâu, thiền chánh niệm, yoga, viết nhật ký cảm xúc... là những kỹ thuật được chuyên gia tâm lý khuyên dùng để giảm căng thẳng mỗi ngày.
Hỗ trợ lâu dài: Việc đồng hành cùng chuyên gia tâm lý trong một khoảng thời gian đủ dài giúp bạn không chỉ vượt qua căng thẳng hiện tại mà còn phòng tránh những đợt căng thẳng mới trong tương lai.

5. Những lưu ý quan trọng để phòng ngừa căng thẳng tột độ kéo dài

Chuyên gia tâm lý đã đưa ra một số khuyến nghị quan trọng giúp bạn phòng ngừa tình trạng căng thẳng tột độ kéo dài:

Chủ động nhận diện dấu hiệu căng thẳng ngay từ giai đoạn sớm
Sắp xếp thời gian hợp lý giữa công việc và cuộc sống
Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống cân bằng, ngủ đủ giấc, tập luyện thể dục
Thiết lập các thói quen thư giãn: Thiền, yoga, đọc sách, nghe nhạc nhẹ
Xây dựng mạng lưới hỗ trợ xã hội: Bạn bè, gia đình, đồng nghiệp
Không ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia tâm lý khi cần thiết

Căng thẳng là một phần tự nhiên của cuộc sống, nhưng căng thẳng tột độ kéo dài lại là mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe tâm tần và thể chất. Các chuyên gia tâm lý luôn nhấn mạnh rằng, việc chủ động quản lý căng thẳng không chỉ giúp bạn sống vui khỏe mỗi ngày mà còn phòng ngừa nhiều bệnh lý nguy hiểm.

Với sự phối hợp giữa Bác sĩ Tâm thần - Chuyên gia tâm lý và ứng dụng Công nghệ trong chăm sóc sức khỏe tinh thần, dịch vụ tư vấn/tham vấn Safe and Sound tự hào tiên phong hỗ trợ bạn “Tự phát hiện sớm - Sơ cứu cảm xúc tức thời - Hỗ trợ đồng hành dài hạn”.

Nếu bạn nghi ngờ mình gặp vấn đề tâm lý, hoặc muốn biết thêm thông tin về dịch vụ tham vấn - tư vấn tâm lý, bạn có thể liên hệ tới HOTLINE 0964 778 911 (Điện thoại/Zalo, 24/7) để được giải đáp và hỗ trợ trong thời gian sớm nhất!

CÁCH THỨC ĐẶT LỊCH HẸN tham vấn/tư vấn trực tuyến hoặc trực tiếp với chuyên gia

Tại Fanpage Bác sĩ tâm lý SNS
Hoặc tải và đặt lịch tham vấn trên ứng dụng Safe and Sound để quản lý và theo dõi lịch mọi lúc, mọi nơi

Safe and Sound - thuộc Viện Ứng dụng Công nghệ Y tế (IMT)

Xem thêm:

Dấu hiệu nhận biết khi bạn đang căng thẳng quá mức và cách xử lý

Căng thẳng quá mức khi nào cần tìm đến chuyên gia tâm lý?

Hướng dẫn cho người mới bắt đầu thực hành chánh niệm để giảm căng thẳng